Diafragma en belichtingstijd


Het diafragma en de belichtingstijd bepalen de hoeveelheid licht die tijdens het nemen van een foto in de camera wordt binnengelaten. Het diafragma is de grootte van de opening waardoor het licht valt, de belichtingstijd is de tijd gedurende dewelke het licht wordt doorgelaten. Hoe groter het diafragma, hoe korter de belichtingstijd gehouden moet worden.

Het eeuwige dilemma van de fotograaf is nu dat een groot diafragma, een grote lensopening dus, foto's met een zeer geringe scherptediepte tot resultaat heeft. Onder scherptediepte verstaan we de afstand waarbinnen de verschillende delen van een foto voor het menselijk oog scherp lijken te zijn. Door een groot diafragma te gebruiken loopt men dus het risico op foto's met veel onscherpe delen, of foto's die volledig mislukken omdat er geheel niets scherp op te zien valt.

Probeert men dit op te lossen met kleinere lensopeningen, dan moet men om dit te compenseren echter weer langere belichtingstijden gaan gebruiken. Bij het fotograferen van bewegende onderwerpen of tijdens het gebruik van een telelens levert een langere belichtingstijd dan weer bewegingsonscherpte op…

Een andere manier om het probleem aan te pakken bestaat erin de lichtgevoeligheid te verhogen. Men kan de sensoren op de sensorchip van een digitale camera immers zo instellen dat ze op een kortere tijd meer licht registreren. Het spijtige gevolg van een overdreven lichtgevoeligheid is echter dat er ruis in de foto ontstaat. Ruis kan buitengewoon storend werken in delen van foto's die een subtiel of geleidelijk kleurverloop hebben, zoals luchten.

Er is niet één oplossing voor deze problematiek, maar er zijn er eindeloos veel. Bij het maken van "moeilijke foto's" in licht-arme omstandigheden is het aan de fotograaf om te oordelen op welke manier hij best te werk kan gaan: een langere belichtingstijd, een grotere lensopening of een hogere lichtgevoeligheid gebruiken? De ideale keuze is niet alleen afhankelijk van de precieze omstandigheden of van de gebruikte camera, maar ook van het beoogde resultaat.

Interessante links: